Zwyczaje ślubne w Polsce

Zwyczaje ślubne, tak różne w poszczególnych regionach świata, wyrosły głównie z ludowej tradycji i symboliki. Niezależnie od położenia geograficznego i różnic etnicznych, kulturowych, łączy je fakt, że mają zapewnić młodym małżonkom szczęście, radość, dostatek i władzę.

Zdjęcie 1

Polskie śluby coraz częściej przypominają te z filmów amerykańskich, gdzie ojciec prowadzi pannę młodą do ołtarza, orszak weselny składa się z druhen ubranych w jednakowe sukienki. Warto jednak kultywować polska tradycję. Tak uroczyste śluby i huczne wesela, jak w Polsce, są w świecie rzadkością.

Przed ślubem

Pan Młody wyprowadzany jest uroczyście ze swojego mieszkania w towarzystwie druhen. Zdarza się niekiedy, iż przed wyjściem następuje błogosławieństwo Pana Młodego. Przy wyjściu druhny biorą Pana Młodego pod ręce ("żeby nie uciekł"). Goście pozwalają aby wyszedł on jako pierwszy. Koledzy lub sąsiedzi, którzy nie są zaproszeni na wesele, mogą przygotować tzw. "bramy". Zwykle wykupuje się je alkoholem. Targuje się świadek, który dysponuje "zapasami". Warto przygotować słodycze i ciasto dla kobiet i dzieci. Wskazane jest aby ukłonić się gapiom, którzy przyszli podziwiać to widowisko. 

Zdjęcie 2

Po wejściu do samochodu kierowca czeka, aż wszyscy goście wsiądą do autobusu. Pierwszy jedzie samochód z Panem Młodym i pierwszy wjeżdża na posesję swojej wybranki. Po przyjeździe na miejsce należy odczekać w samochodzie aż wysiądą goście. Trzeba się upewnić czy zespół, kamerzysta i fotoreporter są już na swoich stanowiskach. 

W niektórych domach po przyjściu Pana Młodego, następuje trudny zwyczaj targowania się. Narzeczona wita wybranka zazwyczaj przed domem lub przed drzwiami mieszkania. Tam otrzymuje od narzeczonego bukiet ślubny i mocuje mu tzw. "przypinkę". Najczęściej mocowana jest ona przy lewej klapie marynarki. Oboje witają się także ze swoimi przyszłymi teściami, następnie - zazwyczaj ogólnie - z zaproszonymi gośćmi. Młoda Panna zaprasza wszystkich do mieszkania. Tam udzielane jest błogosławieństwo. 

Zdjęcie 3

Pokój, w którym odbędzie się błogosławieństwo, urządzamy tak, aby kamerzysta mógł filmować od strony okna, a Młoda Para była obrócona do niego bokiem. Jest to o tyle istotne, iż w pokoju jest zwykle ciasno i nie ma czasu na jakiekolwiek przemeblowania w trakcie błogosławieństwa. Na stole do błogosławieństwa młodych znajduje się krzyż, świecznik, talerzyk z wodą święconą i mirtą. Niekiedy przed błogosławieństwem dziecko mówi wierszyk. Błogosławią rodzice obojga Młodych, czasami rodzice chrzestni, dziadkowie i rodzeństwo. Rodzice błogosławią znakiem krzyża, kropią wodą święconą i dają figurkę do ucałowania. Najczęściej powtarzana jest formułka: "Na nową drogę życia błogosławię cię w imię Ojca i Syna i Ducha Świętego amen, - życzę Ci....." Najlepiej ograniczyć się do kilku słów. Należy je jednak wypowiedzieć głośno i wyraźnie. Zbyt patetyczne przemowy nie wychodzą zbyt dobrze. Mile widziane jest gdy po wszystkim młodzi podziękują za błogosławieństwo i wychowanie. 

Z mieszkania najpierw wychodzi kamerzysta, fotoreporter i zespół. Następnie Młoda Para, goście a na końcu rodzice Panny Młodej (sprawdzając zamknięcie okien, wyłączenie urządzeń i zamykając dom). Rodzice Pana Młodego nadzorują w tym czasie "załadunek" gości.Najczęściej wszelkim przejściom Młodych towarzyszy marsz. 

Warto pamiętać o jeszcze jednej rzeczy. Jeżeli odległość od kościoła nie jest zbyt duża wystarczy, gdy przyjedzie on do wybranki na 30 minut przed ślubem (w przeciwnym wypadku goście i Młodzi będą musieli czekać z wyjściem z domu) - chyba, że wymagane jest dużo wcześniejsze przyjście do kościoła.

Zdjęcie 4

W kościele

Do kościoła wchodzą najpierw goście i zajmują miejsca w ławkach. Młodzi podchodzą do wejścia, gdzie czekają na wejście księdza (niekiedy ksiądz podchodzi do młodych i wprowadza ich do kościoła). Młodzi wchodzą przy dźwiękach organów lub skrzypiec.

Zdjęcie 5

 Czasami spotyka się angielski obyczaj wejścia do kościoła: Panna Młoda doprowadzana jest pod ołtarz przez swojego ojca i tam pozostawiana czekającemu na nią Panu Młodemu.

W czasie przysięgi małżeńskiej nowożeńcy stają naprzeciwko siebie lub też nieco bokiem, skierowani w stronę ołtarza i księdza. Zawsze jednak powinni patrzeć na siebie (gdyż to sobie ślubują, a nie na księdzu).

Tekst przysięgi:

(zaczyna Pan Młody)

Zdjęcie 6

Ja ...(imię) biorę sobie ciebie ...(imię) za żonę i ślubuję ci miłość, wierność i uczciwość małżeńską oraz że cię nie opuszczę aż do śmierci. Tak mi dopomóż Panie Boże Wszechmogący w Trójcy jedyny i Wszyscy Święci. 

Przy wymianie obrączek wymawia się słowa (najpierw Pan Młody):
...(imię) przyjmij tą obrączkę, jako znak mojej miłości i wierności, w imię Ojca i Syna i Ducha Świętego.

Zdjęcie 7

Warto przed ślubem nauczyć się na pamięć słów przysięgi. Niekiedy zdarza się, że zaaferowany małżonek nie usłyszy księdza lub pomyli słowa przysięgi. Ważne jest, aby mówić głośno i wyraźnie, bez pośpiechu. 

Czasami przed wyjściem z kościoła obchodzimy dookoła ołtarz. Po powrocie Młodzi powinni usiąść na swoim miejscu i zaczekać aż przejdą goście. Dopiero wtedy, po krótkiej modlitwie, mogą wyjść z kościoła. Pierwsi z Kościoła wychodzą Młodzi. Jeszcze jedna uwaga: należy pamiętać, aby wchodzić i wychodzić z kościoła powoli, z dostojeństwem. Po mszy Panna Młoda nazywa się już Panią Młodą. 

Zdjęcie 8

Przy wyjściu z kościoła może nas czekać niespodzianka. Deszcz z ryżu i pieniędzy. Do życzeń należy ustawić się tak, aby nie zakłócać ewentualnego ślubu kolejnej pary. Zbyt głośny gwar jest słyszalny w kościele i bardzo irytuje uczestników mszy. Przy złej pogodzie przyjmujemy życzenia od gości, którzy przyszli tylko na mszę. Resztę zapraszamy do składania życzeń na sali weselnej. Tak zazwyczaj dzieje się też w regionach położonych bliżej śląska - przed kościołem życzenia składają tylko ci, który nie udadzą się na wesele. Reszta gości składa życzenia bezpośrednio po toaście, a przed obiadem.

Zdjęcie 9

Do kościoła pierwsi wchodzą goście (inaczej niż ma to miejsce w Urzędzie Stanu Cywilnego). Młodzi, wolnym krokiem, podchodzą pod ołtarz sami lub też z księdzem, który powitał ich przed drzwiami kościoła. Po uroczystości pierwsi wychodzą z kościoła. Życzenia składane są wraz z prezentami pod kościołem lub na sali weselnej - bezpośrednio po toaście. Młodzi, po wejściu do samochodu, czekają, aż goście gotowi będą do kolejnego przejazdu. Razem jadą do sali weselnej.

Na sali weselnej

Po przyjeździe na miejsce Młodzi pozwalają wcześniej wysiąść swoim gościom. Warto w tym celu poczekać z samym wjazdem pod salę weselną. Nie zapominajmy, że każdy krok Młodych, to dla wszystkich wielkie przedstawienie. Goście pierwsi wchodzą na salę weselną i czekają na przybycie Pary Młodej. Witają ich tam rodzice panny młodej i stojący za nimi rodzice pana młodego, i jeśli potrzeba - dokonują prezentacji. Następnie na salę wchodzą Młodzi.

Zdjęcie 10

Przy wejściu witani są oni przez rodziców chlebem i solą oraz formułką kierowaną do Młodej: "Co wolisz: chleb, sól czy Pana Młodego?" Odpowiedź powinna brzmieć: "Chleb, sól i Pana Młodego, żeby pracował na niego". Następnie Młodzi dzielą się chlebem i solą. Czasami podawane są na tacy dwa kieliszki: jeden z wodą, drugi z wódką. Młodzi losują i w zależności od tego, co kto wylosuje - muszą dany napój wypić do dna.

Zdjęcie 11

Pan Młody przenosi żonę przez próg. Następnie witani są oni na sali "Marszem Mendelssohna". Po wejściu na salę obsługa częstuje Młodą Parę i wszystkich gości szampanem i w momencie, kiedy wszyscy mają już kieliszki w rękach, osoba prowadząca przyjęcie weselne wita wszystkich gości w imieniu Młodych i zaprasza do wypicia pierwszego toastu i odśpiewania "Sto lat" dla Młodej Pary. Po pierwszym toaście Młodzi rozbijają swoje kielichy, rzucając je za siebie. Zaprasza się gości do stołów. Niekiedy Młoda Para otrzymuje miotłę i szufelkę, aby po sobie posprzątali. Jednak zamiatać powinien Pan Młody. 

Zdjęcie 12

Po wypiciu toastu goście składają Młodym życzenia (o ile nie zrobili to bezpośrednio po ślubie) i prezenty.


Goście siadają do stołów często według własnego uznania. Bileciki z nazwiskami mogą czasem zostać źle przyjęte. Jeżeli jednak decydujemy się na takie rozwiązanie należy pamiętać, iż najlepszym rozwiązaniem jest taki przydział miejsc, aby reprezentanci obu rodzin mogli nawiązać wzajemne kontakty i bliżej się poznać.
Nie jest też wskazane, aby w jednym końcu zgrupować młodzież, w innym starszych. Wszelkie tego rodzaju podziały mogą ujemnie wpływać na atmosferę wesela. Z tego powodu wskazując miejsca gościom należy zwracać uwagę, aby nie stwarzać wyizolowanych grupek, które będą bawiły się jedynie we własnym gronie. Aby unikać problemów ze wskazaniem miejsc przy weselnym stole i z tego powodu późniejszych nieporozumień, dobrze jest zawczasu zaplanować rozsadzenie gości. Powinni to uczynić rodzice obojga młodych na kilka dni przed weselem.

Zdjęcie 13

Inaczej ma się sprawa stolika Młodej Pary. Jest on bardziej oficjalny. Po bokach siadają świadkowie i rodzice. Po obiedzie rodzice mogą dyskretnie zmienić miejsce ustępując młodzieży i usiąść w pobliżu swoich rodzin. 

Na początek podawane są jakieś gorące posiłki, najczęściej jest to pełny obiad. Po pierwszym posiłku zaczyna się bal.

Zdjęcie 14

Pierwszy taniec należy wyłącznie do Młodych. Ubłagajmy szefową kuchni, aby w tym czasie kelnerki nie zbierały naczyń i nie kręciły się po parkiecie. Tylko ten jeden taniec. W praktyce do pierwszego tańca grane są różne melodie. Należy to wcześniej uzgodnić z zespołem lub z prowadzącym. Powinno się wybrać muzykę lub piosenkę nastrojową, przy której młodzi będą mogli zatańczyć swobodnie. Warto wcześniej przećwiczyć sobie ten taniec, popróbować różnych figur, a nawet zasięgnąć porady u specjalisty. Jest to w końcu najważniejszy taniec Młodych. Z tego też względu winien się on odbyć w otoczeniu gości (może być w kółku). W tym celu praktykuje się czasami wywołanie na środek wszystkich gości (rodzice Pani Młodej, Pana Młodego, dziadkowie, rodzeństwo itd.) - co daje jednocześnie możliwość przedstawienia najbliższych osób.

Po tym wstępie rozpoczyna się już zabawa weselna. Oczywiście tańce można przeplatać jakimiś konkursami. Zazwyczaj jednak prowadzone są one na drugi dzień wesela lub po oczepinach. Tutaj także warto już wcześniej uzgodnić jakie zabawy można przeprowadzić, a jakie nie. Zabawy te muszą być dostosowane do panującej atmosfery i do upodobań gości, a także do panujących w danym regionie zwyczajów.

W czasie wesela nowożeńcy powinni odwiedzić wszystkie stoliki, z każdym gościem zamienić chociaż słowo. Pan Młody powinien na swoim weselu zatańczyć z każdą panią lub przynajmniej spróbować. Na każde "gorzko" nie należy reagować zbyt szybko. To podnosi dramaturgię całej zabawy. Zbyt namiętny pocałunek nie cieszy gości tak, jak choćby udawane zawstydzenie.

Zdjęcie 15

Nie zapomnijcie o podziękowaniach dla rodziców, warto wcześniej przygotować jakiś skromny upominek a nie tylko przepakowane kwiatki gości. Podziękowanie najlepiej jest przeprowadzić z pomocą zespołu zaraz po oczepinach. 

Nie będziemy opisywać przebiegu wesela. O to zatroszczy się zespół lub prezenter którego wynajęliśmy. Jeśli jest dobry, sam będzie wiedział co w danej chwili jest najlepsze dla Waszego wesela.

Zdjęcie 16

O północy odbywają się oczepiny. Młodzi odczepiają sobie nawzajem welon i muchę (lub inny ozdobnik). Drużbowie starają się to utrudnić, zazwyczaj przed delikatne bicie po rękach: Młodego łyżeczkami, Młodą kwiatami. Najpierw Panna Młoda, potem Pan Młody rzucają za siebie swoje atrybuty ślubne. Według zwyczaju osoby, które zdołają je złapać, pierwsze wstąpią w związek małżeński.

Zdjęcie 17

Czasami, przy okazji oczepin, przeprowadza się zabawę zbierania pieniędzy na wózek. Młodzi siadają w tym celu wygodnie na krzesłach, świadkowie mają w rękach jakieś koszyczki, do których będą zbierać pieniądze. Podczas gdy gra muzyka goście proszą do tańca Panią i Pana Młodego, wrzucając do koszyczka pieniądze. Zabawa jest prosta i śmieszna, a przy okazji można zebrać całkiem niezłe sumki na tradycyjny wózek. Jest jednak różnie oceniana. Obecnie rzadko można ją spotkać - może szkoda?

Zdjęcie 18

Po oczepinach na salę balową wjeżdża tort weselny, Jest on obowiązkowy. Stary przesąd głosi, że bez weselnego tortu nie ma co liczyć na słodkie małżeńskie życie. Podaje się go po oczepinach, czyli już po połowie przyjęcia weselnego.

Zdjęcie 19

Młoda Para dzieli go. Pierwszym kawałkiem Młodzi częstują siebie nawzajem, następnie obdarowują tortem swoich rodziców, a później po kolei wszystkich gości (w praktyce w tej części wyręcza ich obsługa). 

---
Zdjęcie 1 pochodzi ze strony: http://czarpar.info/artykuly_i_porady/pokaz/23/kosciol_wejscie_i_wyjscie.html;

Zdjęcie 2 pochodzi ze strony: http://www.bieszczady-bieszczady.pl/info/gorzanka.html;
Zdjęcie 3 pochodzi ze strony: http://www.zdjeciedlaciebie.pl/zdjecia/przygotowania/;
Zdjęcie 4 pochodzi ze strony: http://www.zdjeciedlaciebie.pl/zdjecia/przygotowania/;
Zdjęcie 5 pochodzi ze strony: http://fanka-w11tylkow11.blog.onet.pl/;
Zdjęcie 6 pochodzi ze strony: http://www.slubne.zdjecia.waw.pl/;
Zdjęcie 7 pochodzi ze strony: http://www.wieczorpanienski.net/artykul/przysiega_malzenska.html;
Zdjęcie 8 pochodzi ze strony: http://lukaszk.flog.pl/wpis/1623122/wyjscie-z-kosciola-cd/;
Zdjęcie 9 pochodzi ze strony: http://www.fakt.pl/Blaszczykowski-wzial-slub-Zobacz-jego-milosc-,artykuly,75134,1.html;
Zdjęcie 10 pochodzi ze strony: http://www.wesello.com/dzienslubu/przesadyslubne/przesady-slubne-czesc-2/;
Zdjęcie 11 pochodzi ze strony: http://fajnewesele.pl/bank-pomyslow/przenoszenie-przez-prog;
Zdjęcie 12 pochodzi ze strony: http://www.kobieta.pl/slub-i-wesele/organizacja-slubu-i-wesela/zobacz/artykul/rocznice-slubu-nazwy/;
Zdjęcie 13 pochodzi ze strony: http://slubnedekoracje.wordpress.com/2010/04/08/dekoracja-namiotu/;
Zdjęcie 14 pochodzi ze strony: http://www.papilot.pl/zwiazki-i-seks/8089/SONDA-W-jakim-wieku-najlepiej-wyjsc-za-maz.html;
Zdjęcie 15 pochodzi ze strony: http://moda.allegro.pl/podziekowania-dla-rodzicow-rocznica-slubu-wesele-i1447361374.html;
Zdjęcie 16 pochodzi ze strony: http://www.whitewed.pl/wesele/;
Zdjęcie 17 pochodzi ze strony: http://kordys.com.pl/tag/plener/;
Zdjęcie 18 pochodzi ze strony: http://slubella.pl/index.php/przyjecie-weselne-w-domu/;
Zdjęcie 19 pochodzi ze strony: http://praktypedia.pl/Jak_po%C5%9Blubi%C4%87_milionera;
Artykuł pochodzi ze strony: http://www.slub.hg.pl/teksty/zwyczaje.htm.